Санаи 28 май соли равон  дар Шуъбаи масъалаҳои фалсафии дини Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А. Баҳоваддинови АМИТ семинари илмӣ-назариявӣ дар мавзуи “Масъалаи ташаккул ва рушди ҷаҳонбинии илмӣ ва дунявӣ дар ҷомеаи муосири тоҷик”-ро баргузор гардид. Дар кори семинар доктори илмҳои фалсафа, профессор , мудири кафедраи фалсафаи АМИТ Мирзоев Ғ. маърӯза намуданд.

Қайд карда шуд, ки ташаккули ҷаҳонбинии пешрафта ҳамчун яке аз самтҳои муҳимми фазои маънавии ҷамъият имрӯз аз талаботҳои ҷиддии давр ба шумор меравад. Барои кишварҳои тозаистиқлол, махсусан ҷумҳуриҳои Осиёи Марказӣ ва Тоҷикистон низ, ки дар ҷодаи мустаҳкам намудани пояҳои давлати миллӣ кӯшишҳои пайваста ба харҷ медиҳанд, дар баробари ҳаллу фасли масоили гуногуни иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ, демографӣ ва ғайра инчунин, ташаккулу рушд додани ҷаҳонбинии илмии муосир ва тафаккури мантиқиву эҷодӣ аз вазифаҳои аввалиндараҷа маҳсуб мешавад. Зеро ҳар гуна ҷомеа танҳо ба он андозае метавонад рушду пешравӣ дошта бошад, ки сатҳ ва зарфияти андешаву тасаввуроти аъзоёни он қарор доранд. Бо таъкиди яке аз назарияпардозони либерализми аврупоӣ – файласуф Ҷон Локк (1632–1702) “мо ҳамон тавре зиндагӣ мекунем, ки андеша мекунем”. Инкишоф ва пешрафти ҷомеаи ҳуқуқбунёди демократӣ ва дунявии дорои ҷаҳонбинии илмӣ дар шароити ҷомеаи суннатии шарқӣ бошад, ки дар он дидгоҳҳо ва муқаррароти динӣ мавқеи устувор доранд, маъмулан бо шеваи ҳамвору мулоим ва бемушкилоту осонӣ амалӣ намешавад. Низоми анъанавии дар тӯли садсолаҳо ташаккулёфтаи муносибатҳои иҷтимоӣ, ки меъёрҳои арзишию маърифатии гузашта ҳанӯз ҳам нақши муайян доранд, бо арзишҳо ва меъёрҳои ҷамъиятиву ҳуқуқӣ ва фарҳангии замони муосир тадриҷан ва марҳила ба марҳила метавонанд таҳаввулу бо ҳам мутобиқ шаванд.

        Шуъбаи масъалаҳои фалсафии дин, ки тайи се соли охир ба таҳқиқиқи мавзуи “Давлати дунявӣ ва муносибати он ба масъалаи озодии виҷдон ва фарҳанги маънавии ҷомеа” машғул мебошад, дар зерсамти муносибати давлати дунявӣ бо дин ва муҳити маънавии ҷомеа, инчунин ба таҳлили вижагиҳои ташаккулёбӣ ва рушди ҷаҳонбинии илмиву дунявӣ дар муқобили тафаккури диниву эътиқодӣ, омилҳои монеасози ҷаҳонбинии илмӣ, моҳият ва хусусияти бархурди таълимоти диниву мазҳабӣ бо тафаккури илмӣ, афзоиши хурофот, моҳияти давлати дунявӣ, муносибати он бо фарҳанги динӣ, ҷойгоҳи дин дар фарҳанги миллӣ ва ғайраҳо сару кор дорад.

Дар мавриди хусусият ва моҳияти ҷаҳонбинии илмӣ дар фазои маънавии ҷомеа зикр намудан лозим аст, ки имрӯз дар баробари ин истилоҳ мафҳумҳои дигар, аз қабили “ҷаҳонбинии илимиву дунявӣ”, “андешаи дунявӣ” ва ғайраҳо низ истифода мешаванд. Инчунин, наздик ба ин маъно мафҳумҳое аз зумраи “тафаккури илмиву дунявӣ”, “тафаккури ақлонӣ”, “тафаккури мантиқӣ”, “тафаккури техникӣ” ва ғайраҳо низ мавриди истифода қарор доранд. Гарчанде мафҳуми “тафаккур” аз мафҳуми “ҷаҳонбинӣ” дар лексикони илмӣ фарқ дорад ва мо поинтар дар ин масъала таваққуф хоҳем кард, боз ин истилоҳот дар адабиёти илмӣ ва бадеӣ васеъ гардиш доранд.